Federico García Lorca

Federico García Lorca sinh ở thị trấn Fuente Vaqueros, tỉnh Granada, Tây Ban Nha. Năm 1909 gia đình chuyển lên Granada. 
Năm 1910 Federico bắt đầu tham gia hội nghệ thuật tỉnh. Năm 1914 học luật, triết học và văn học ở Đại học Granada. 
Năm 1918 in tập thơ đầu tiên Impresiones y paisajes (Ấn tượng và phong cảnh) và bắt đầu nổi tiếng. 

Năm 1919 Lorca lên thủ đô Madrid học đại học và làm quen với Gregorio Martínez Sierra, giám đốc nhà hát Teatro Eslava. Theo đề nghị của Gregorio Martínez Sierra, Lorca viết vở kịch đầu tiên El maleficio de la mariposa (Yêu thuật của bướm) và dựng vở kịch này. 
Năm 1929 Lorca sang New York. Kết quả của chuyến đi này là tập thơ Poeta en Nueva York (Nhà thơ ở New York, 1931) và hai vở kịch El público (Công chúng, 1931) và Así que pasen cinco años (Khi nào hết 5 năm, 1931).
Lorca quay trở lại Tây Ban Nha khi nước này bắt đầu thiết lập chính thể cộng hòa. 
Năm 1931 được mời làm giám đốc nhà hát sinh viên La Barraca. Thời kỳ này ông viết nhiều vở kịch nổi tiếng như: Bodas de sangre (Đám cưới máu); Yerma (Yerma); La casa de Bernarda Alba (Ngôi nhà của Bernarda Alba)... Khi nội chiến Tây Ban Nha xảy ra, Lorca từ giã Madrid trở về Granada, mặc dù biết rằng ở miền nam rất nguy hiểm. 
Ngày 19 tháng 8 năm 1936 Lorca bị giết chết.
Thơ của Federico García Lorca được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, trong đó có tiếng Việt.

Đàn Ghi-ta

Ghi-ta

bắt đầu khóc.

Vỡ ra

ly của bình minh.

Ghi-ta

bắt đầu khóc.

Ai bắt được nó ngừng.

ai bắt được nó

lặng im.

Tiếng khóc cô đơn

như nước khóc trên sông

như gió gào

trên tuyết

Ai bắt được

nó ngừng.

Như hoàng hôn

khóc buổi bình minh

như mũi tên

lao vào thinh không

như cát nóng miền Nam

khóc cho trà mi trắng

như chim non trên cành

lìa cuộc sống.

Ôi đàn!

con tim bị thương

bởi năm thanh kiếm.

 La guitarra

Empieza el llanto

de la guitarra.

Se rompen las copas

de la madrugada.

Empieza el llanto

de la guitarra.

Es inútil callarla.

Es imposible

callarla.

Llora monótona

como llora el agua,

como llora el viento

sobre la nevada

Es imposible

callarla,

Llora por cosas

lejanas.

Arena del Sur caliente

que pide camelias blancas.

Llora flecha sin blanco,

la tarde sin mañana,

y el primer pájaro muerto

sobre la rama

¡Oh guitarra!

Corazón malherido

por cinco espadas

Tình yêu ngủ trong ngực nhà thơ

Em đâu hiểu anh yêu đến mức nào

Em ngủ say giữa lòng anh như thế

Anh giấu em, hôn em và nức nở

Trong tiếng kêu của dao thép xuyên vào.

Cả xác thân và cả những vì sao

Đã làm cho lồng ngực này đau đớn

Và đôi cánh đã làm cho cơn giận

Bỗng dâng trào như vết cắn của dao.

Giờ người ta đang nhảy trong khu vườn

Đợi xác thân và tiếng lòng nức nở

Bờm ngựa ngời lên ánh sáng màu xanh

Hãy ngủ yên, lẽ sống của đời anh

Em có nghe trong cây đàn máu vỡ

Và đang đợi chờ cả em và anh.

El amor duerme en el pecho del poeta

Tú nunca entenderás lo que te quiero

porque duermes en mí y estás dormido.

Yo te oculto llorando, perseguido

por una voz de penetrante acero.

Norma que agita igual carne y lucero

traspasa ya mi pecho dolorido

y las turbias palabras han mordido

las alas de tu espíritu severo.

Grupo de gente salta en los jardines

esperando tu cuerpo y mi agonía

en caballos de luz y verdes crines.

Pero sigue durmiendo, vida mía.

Oye mi sangre rota en los violines.

¡Mira que nos acechan todavía!

(*) Đoạn tiểu sử của Lorca lấy từ wikipedia . Hai bài thơ cũng lấy từ đó, và đều là bản dịch của Nguyễn Viết Thắng

Nghe thêm bài hát Cây đàn ghita của Lorca. 

Và cảm xúc để tìm kiếm những thông tin về Lorca là sau khi xem xong hai tập phim từ trang này.